تاریخچه فرش ماشینی

هرگاه سخن از تاریخ و تاریخچه فرش ماشینی می‌شود، ممکن است ذهن همگان معطوف به تاریخچه فرش دستبافت ایرانی شود این در حالی است که بیشترین آمار فروش در همه کشورها مربوط به فروش فرش ماشینی است. در حالی که تاریخچه فرش ماشینی یا فرایند تولید ماشین‌هایی که توانایی کاری به ظرافت بافت فرش داشته باشند بسیار جالب است. فرش ماشینی و فرش دستبافت بخش بزرگی از زندگی ما را پوشش می‌دهند. فرش ها همیشه و در همه لحظات وجود دارند و متواضعانه خاطرات ما را گرم نگه می‌دارند. به راستی چه پدیده‌ای سبب به ماشینی شدن هنر ظریف و دقیق قالی بافی شد؟ چطور انسان توانست ماشینی را ابداع کند که به جای او قالی ببافد؟

نخستین فرش دستبافت متعلق به کدام کشور است؟ پاسخ را در مقاله “ تاریخچه فرش ایرانی” مطالعه کنید.

تاریخچه فرش ماشینی

اگر بخواهیم سوالات در خصوص علت پیدایش و تاریخچه فرش ماشینی را فقط با یک کلمه پاسخ دهیم، آن کلمه « انقلاب صنعتی » است. پدیده انقلاب صنعتی بین سال‌های ۱۷۶۰ تا ۱۸۴۰ میلادی از انگلستان و چند کشور بزرگ اروپایی شروع شد، اروپا را فتح کرد و بعد به دیگر کشورها رسید. انقلاب صنعتی و پیامد‌های آن نقطه عطف بزرگی در تاریخ جهان است، اما تاثیر شگفت‌انگیزی نیز بر فرش گذاشت. شاید برداشت شما از این تاثیر بزرگ انقلاب صنعتی بر روی فرش فقط ماشینی شدن فرش باشد اما اگر تاریخچه فرش ایرانی را مطالعه کرده باشید از اولین تاثیر انقلاب صنعتی بر فرش دستبافت ایرانی آگاه خواهید بود.

با مطالعه مقاله “تاریخچه فرش ایرانی (بخش دوم)” از قصه پر فراز و نشیب فرش ایرانی آگاه شوید.

انقلاب صنعتی اروپا و به دنبال آن اضافه شدن طبقه متوسط به جامعه را داشت و همچنین گسترش آن موجب افزایش تقاضا فرش ایرانی در بازار جهانی، به شهرت رسیدن و شکوه فرش ایرانی در جهان شد و چند دهه بعد با تولید نخستین ماشین‌های بافندگی فرش ماشینی از نوع ژاکارد، انقلاب صنعتی دومین تاثیر بزرگش را بر روی مفهوم و تاریخچه فرش گذاشت.

نخستن ماشین‌های بافندگی فرش در اروپا ساخته و بهره برداری شدند و بعد از گذشت چندین سال وارد ایران شدند.

بهترین شکل پهن کردن فرش چیست؟ با مطالعه مقاله “ اصول چیدمان فرش” صفر تا 100 اصول چیدمان فرش را بیاموزید.

فرش ماشینی چیست؟

فرش ماشینی به گونه ای از فرش گفته می شود که بخشی از مراحل تولید آن توسط ماشین آلات صنعتی صورت می گیرد یا به بیان ساده تر توسط دست، بافته نمی شود. فرش ماشینی در مقایسه با فرش دستبافت سرعت بالاتری در تولید و عرضه به بازار داشته، به همین خاطر از قیمت مناسب تری برخوردار است. با مطالعه مقاله “مزایا و معایب فرش دستبافت” می توانید مقایسه کامل، جامع و علمی میان فرش ماشینی و فذش دستبافت داشته باشد.

فرش ماشینی چگونه تولید می شود؟ صفر تا صد تولید فرش ماشینی را در مقاله” مراحل تولید فرش ماشینی” مطالعه کنید.

تاریخچه فرش ماشینی در ایران

صنعت فرش ماشینی یک صنعت جوان در ایران است. تاریخچه فرش ماشینی پس از ورود به ایران دگرگون شد و انقلابی را از نظر تنوع طرح و رنگ را تجربه کرد. زمزمه های تولید فرش ماشینی اولین بار در دهه ی 40 شمسی شنیده شد، اما تمامی متخصصان با ماشینی شدن فرش بافی مخالفت کردند. یکی از علت های مخالفت ماشینی شدن فرش بافی، حمایت از فرش دستبافت ایرانی بود. متخصصان و مسئولان بر این باور بودند که با ماشینی شدن فرایند بافت فرش شهرت و آوازه ی فرش دستبافت ایرانی لکه دار می شود، درآمد صادرات فرش از بین می رود و مشاغل مرتبط با بافت فرش دستبافت از بین می رود. تمامی این مخالفت ها سبب تصویب قانونی مقطعی در رابطه با ممنوعیت تولید فرش ماشینی شد که به موجب آن کشف هر کارگاه تولید فرش ماشینی و مشاغل مرتبط اعم از خریداران و توزیع کنندگان مجرم بودند و مجازات هایی نظیر حبس، جرایم نقدی، توقیف ماشین آلات شامل آنها می شد.

“فرش ماشینی چند شانه بخریم؟ “ مناسب‌ترین شانه و تراکم فرش ماشینی را برای فضا خود انتخاب کنید.

در سال 1351 شرایط به گونه ای جدید رقم خورد و یک شرکت در کاشان با وارد کردن 6 دستگاه بافندگی شروع به تولید فرش ماشینی کرد. تا قبل از انقلاب اسلامی مجموعاً 14 واحد تولید فرش ماشینی وجود داشت و بعد از انقلاب هم وزارت صنایع با تصور حمایت از فرش دستبافت اجازه ی تأسیس واحدهای جدید فرش ماشینی نمی داد اما پس از مدتی و با بالارفتن عطش بازار برای خرید فرش ماشینی و شرایط اقتصادی و اشتغال نا به سامان پس از جنگ دهه ی 60 رویکرد وزارتخانه در اعطای مجوز تغییر کرد که نتیجه ی آن به وجود آمدن شهرک های صنعتی بافندگی در مناطقی مانند کاشان، آران و بیدگل، اصفهان، مشهد، یزد، دلیجان و… شد. در دهه های 70 و 80 صنعت فرش ماشینی دچار نوآوری شد. برخی از شرکت ها با گرفتن تسهیلات زود بازده دولتی و برخی نیز با سرمایه گذاری شخصی ماشین آلات بافندگی خود را نو کردند.

صنعت فرش ماشینی ایران در دهه ی 90 توانست علاوه بر پاسخگویی به بازار داخلی، زمینه ی صادرات را نیز فراهم کند. در سالهای سخت تحریم که تا کنون نیز ادامه دارد، صنعت فرش ماشینی دست آورده های چشمگیری در زمینه ی های اقتصادی داشته است.

با وجود تحریم‌های اقتصادی کشور، فرش ماشینی ایرانی همانند فرش دستبافت ایرانی در نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین المللی جهانیان را مبهوت طرح، رنگ و کیفیت فرش ایرانی می‌کند.

درباره اصالت تولید فرش ماشینی ایرانی در مقاله “نقش اول کیفیت فرش ایرانی” بخوانید.

شهرهای تولید کننده فرش ماشینی در ایران

صنعت فرش ماشینی پیشرفت چشمگیری در سرزمین ما داشته است و از این رو صنعتکاران متفاوتی از نقاط مختلف کشور اقدام به تاسیس کارخانه های فرش ماشینی نموده اند. معروف ترین شهر های ایران در زمینه تولید فرش ماشینی شهر های کاشان، دلیجان، مشهد، اصفهان، تهران، یزد و ماکو هستند. شهر کاشان از میان شهرهای فعال در صنعت فرش ماشینی امتیازات فراتری دارد و پویاتر است. شهر کاشان با داشتن چند منطقه و شهرک فعال در زمینه نساجی، ریسندگی نخ، رنگرزی، کارخانه بافت فرش و کارخانه های آهار زنی فعالترین و قوی ترین شهر تولید فرش ماشینی در ایران است. آران و بیدگل که در کاشان واقع است با بیش از 700 واحد شرکت فعال در حوزه تولید فرش ماشینی پایتخت، نقطه عطف تاریخچه فرش ماشینی در ایران است.

کدام شرکت های فرش ماشینی در آران و بیدگل هستند؟ با مطالعه مقاله “بهترین برند فرش ماشینی” با 12 برند برتر فرش ماشینی و جزئیات شرکت های فرش ماشینی ایرانی آشنا شوید.