ساز فرش ایرانی

دسته بندی: مقالات
تعداد نظرات : 0

ساز فرش چیست؟ ساز فرش چگونه ساخته شده  و چه ویژگی دارد؟ فرش ایرانی منبع الهام هنرمند و پژوهشگر ایرانی برای ساختن سازی با نواهای چندگانه و جادویی شد. ساز فرش ابداعی جدید از هنرمند ایرانی است که در ادامه به آن پرداخته می شود.

مقاله ساز فرش

جایگاه فرش ایرانی در تاریخ، فرهنگ و ادبیات ما، جایگاهی والا و بی تکرار است. اما زیبایی این قصه در رابطه ی درهم تنیده ای بین فرش، فرهنگ و ادبیات ایران است. همه ی این ارکان بخشی از یکدیگرند، به هم معنا و هویت می بخشند و از هم تاثیر می گیرند. در این مقاله قرار است ریشه های تاریخ را در موسیقی باستانی ایران زمین بررسی کنیم و از ساز فرش بگوییم “ساز فرش ” که چطور و توسط چه کسی خلق شده است.

موسیقی در ایران باستان

قدمت موسیقی در ایران به دوران پیش از تاریخ می رسد. موسیقی ایرانی در طول تاریخ تحت تاثیر فرهنگ های مختلف از جمله فرهنگ های مصری، یونانی، رومی و… قرار گرفت. این تاثیرات موجب شکل گیری موسیقی منحصر به فرد و غنی در ایران شد. سابقه موسیقی در ایران به دوره ایلامیان می رسد. ابداع فلوت و عود را به دوره ایلامیان نسبت می دهند. در ادامه به موسیقی ایرانی در دوره های مختلف ایران باستان پرداخته می شود.

دوره ماد

موسیقی شناخته شده مربوط به مادها متاثر از دین زرتشت و در واقع همان نغمه های گات برگرفته از اوستا است که بدون همراهی ساز اجرا می شود.

دوره هخامنشی

در دوره هخامنشیان از آلات موسیقی در مراسمات مذهبی، رزمی و بزمی استفاده می شد. کرنای فلزی از سازهای ابداعی دوره هخامنشیان است.

دوره اشکانی

در دوره اشکانی شاهد تحولاتی در موسیقی هستیم. گوسانان (همان شاعران خنیاگر) موسیقی را به خارج از دربار و در عوام منتقل کردند. در دوره اشکانی هم مانند هخامنشی موسیقی در مراسمات مذهبی، رزمی و بزمی کاربرد داشت.

دوره ساسانی

در دوره ساسانی موسیقی ایرانی به سرحد شکوفایی رسید و هنرمندان زیادی پا به عرصه موسیقی نهادند. از جمله موسیقیدانان این دوره می توان به باربد، بامشاد، نکیسا و رامتین اشاره کرد. چنگ، تنبور، سنتور، بربط و…از سازهایی بود که در این دوره نواخته می شد.

ساز فرش یا چنگ فرش چیست؟

ساز فرش، یک ساز ایرانی است که توسط یک هنرمند و پژوهشگر ایرانی به نام “سیف الله شکری” طراحی و تهیه شده است.

طراحی “ساز فرش ” با الهام از هنر بافتن فرش ایرانی، دار قالی و ویژگی های منحصر به فرد آن طراحی شده است.

در نگاه اول “چنگ فرش” مانند یک دار قالی معمولی به نظر می رسد اما چنگ فرش یک دار معمولی نیست، بلکه چنگی ست که با نواختن تار آن آواها نقش می گیرند.

چنگ فرش از نظر آوایی یک ساز کامل، منحصر به فرد و اعجاب انگیز است.

ویژگی های عجیب ساز فرش کدامند؟

  • ساز فرش یک ساز کامل است و 300 نت می­ توان با آن اجرا کرد.
  • نواختن چنگ فرش با روش های متفاوتی ممکن است. چنگ فرش را می توان مانند چنگ و قانون با انگشت نواخت، مانند سنتور و سنتور باس با مضراب نواخت و یا به مانند ویالون و ویالونسل با آرشه نواخت. (روش های کوبه ای،آرشه ای و زخمه ای)
  • یکی از ویژگی های اعجاب انگیز ساز و دلیل کامل بودن این ساز این است که به جز سازهای بادی صدای همه ی انواع ساز می توان با آن نواخت.
  • ساز فرش، درست مثل دار قالی که چند نفر همزمان می توانند روی آن کار کنند، قابلیت نواخته شدن توسط چند نفر (4 تا 10 نفر) را دارد.
  • چنگ فرش مانند دارهای عمودی می توان عمودی نواخت و هم مانند دارهای افقی، میتوان افقی نواخت.
  • سیم ساز فرش از ترکیب برنج، نیکل، کروم، استیل و آلیاژهای برنز، مس و ابریشم تشکیل شده است.

شیوه نواختن ساز فرش

نواختن ساز فرش به سه روش امکان پذیر است:

  1.  نواختن با انگشت مانند ساز چنگ یا قانون
  2. نواختن با مضراب سنتور
  3. تولید صدای ساز کوبه ای

محل نگهداری ساز فرش

ساز فرش در کاخ چهلستون شهر قزوین از بناهای دوره صفویه نگهداری می شود. ساز فرش ظاهری شبیه دارقالی دارد و این خود جذابیت این سازه را دو چندان کرده است.

مدت زمان ساخت ساز

هنرمند سیف الله شکری در سال 1386 شروع به ساخت ساز فرش کرد. ساخت و طراحی ساز فرش 3 سال طول کشید و در سال 1389 از طرف این هنرمند به کاخ چهلستون قزوین برای بازدید عموم مردم اهدا شد.

ساز فرش اصلی دارای 6/2 طول و 5/1 متر عرض و حدودا 260 کیلو وزن دارد.

نظرات شما

    02141173

    نیاز به مشاوره دارید؟