نگاهی به اثار فائق احمد

فائق احمد و دیدگاه هنری او به فرش

فائق احمد زاده سال ۱۹۸۲ میلادی ،هنرمند هنرهای تجسمی اهل جمهوری آذربایجان است.

وی فارغ‌التحصیل رشته‌ی مجسمه‌سازی از آکادمی هنرهای زیبای دولتی باکو است .

عمده شهرت فائق احمد به دلیل برداشت‌های سورئال (فرا واقیعتگرا) از فرش است .

دست‌ بافته‌‌های فائق احمد تلفیق فر‌ش‌های مشرقی با اغتشاشی بصری است.

وی نقش‌ فرش‌هارا با کمک تکنولوژی بازسازی میکند ؛ سپس با ایجاد توهم‌های نوری یا حالت‌های دیجیتال ،نقشه‌ی نهایی را به صورت سه‌بعدی یا مذاب درمی‌آورد.

احمد درباره آثار خود می گوید: «من همیشه علاقه‌مند به تحقیق  در مورد جزئیات هر چیزی بودم که برایم جالب بود، و گاهی این تحقیقات به اعماق غیرقابل تصوری می رسید که با تخیل من مخلوط می شد.  من از کودکی همواره در پی پاسخ به سوال  – “درون چیست؟” بودم و به همین دلیل است که اشیاء معمولی و ثابت بصری را تغییر می‌دهم و آنها را فضایی می‌سازم و به آنها عمق جدیدی می‌دهم، گویی ماهیت این شی را نشان می دهد .

او در باره‌ی چرایی انتخاب فرش به عنوان سوژه‌ی اصلی میگوید:«فرش نمادی از سنت شکست ناپذیر شرق است. فرش تجسم نمادی ، نابود نشدنی است.»

در ادامه می‌افزاید:« اینجاست که حتی با استفاده از فناوری کامپیوتری و تصاویر انتزاعی مدرن، فرش های من به همان شیوه چند هزار سال پیش تولید می شوند. آنها با استفاده از نخ های پشمی بافته میشوند و با همان روش ها به رنگ های طبیعی رنگ میشوند.»

احمد درباره‌ی بازتاب جامعه در آثار خویش میگوید:«من جامعه را با آثارم ارزیابی نمی کنم.  خود جامعه ارزش های خود را می داند.  در مورد من، هنر آینه ای است که جامعه می تواند خود را ارزیابی یا مشاهده کند.

با این حال، الهام منبعی است که در همه جا جریان دارد. برای من الان این فانوس از آذربایجان می آید.»

فائق احمد برای کشورش، جمهوری آذربایجان، نوعی صادرات فرهنگی محسوب میشود؛ زیرا که به کمک آثار او افراد بسیاری در سراسر جهان با فرش آذربایجان آشنا شدند .

لازم به ذکر است که فرش‌های جمهوری آذربایجان ،که روزگاری بخشی از ایران باستان بوده‌است، تماماً اصالت ایرانی دارند و هم‌اکنون نیز در آذربایجان ایران بافته‌ می‌شوند.

در کودکی احمد که چند روز مدام روی فرش اتاقش بازی کرده بود؛ تصمیم گرفت با تکه تکه کردن و چیدن دوباره‌ی فرش‌ها کنار هم طرح نویی کشف کند. اما با سر رسیدن والدین این پروژه دچار شکست شد.

احمد فائق:

«آنچه می‌خواهید همیشه در میان انبوهی از زباله پنهان است٬ باید همه چیز را آزمایش کنید و از خطوطی که کلیشه‌ها و ایده‌های عمومی ساخته‌اند ، بگذرید»

آثار سه گانه

یکی از آثار اخیر فائق سه‌گانه‌ای است ؛که هر اثر از این مجموعه به نام یکی از افراد تاثیرگذار در فرهنگ جامعه‌ی آذربایجان درآمده است. اين اشخاص عبارتنداز : سید یحیی باکویی ، نظامی گنجوی و شمس‌تبریزی .

در رابطه با فرش شمس ‌تبریزی میتوان گفت هنرمند با انتخاب رنگ پس زمینه‌ی مشکی و محو شدن تدریجی خط و رنگ در فرش و غالب شدن سیاهی مطلق ؛ به آخرین مرحله‌ی عرفان یعنی یکی شدن با خالق یا محو شدن در خالق اشاره دارد.

به نقل از احمد این مرحله ، مرحله‌ی :« به “فانا ” » یا همان فنا رسیدن است.

فرش پشمی دستباف “اپیفانی”

جریان، تغییر، دگرگونی، ناپدید شدن و از هم پاشیدگی ، مضامین تکراری در آثار احمد هستند: تنش بین ثبات طرح‌های سنتی فرش و هدف هنرمند به تصویر کشیدن پدیده‌ای زودگذر و ناپایدار.

حفره هایی خمیازه مانند نشان دهنده آسیب نیست، بلکه بینش است ؛یک درخشش لرزان از مشاهده و آگاهی.

فرش پشمی دستبافت ” DNA”

آثار هنری احمد از قدرت الگوها برای انتقال پیام‌ها در بین نسل‌ها و فرهنگ‌ها صحبت می‌کند و بین تاریخ اولیه بشر و عصر دیجیتال پیوند برقرار می‌کند.

تحریف های موجود در DNA از تلاش های علمی برای توصیف تجربیات متافیزیکی الهام گرفته شده است که ایده های جدیدی را در مورد ماهیت واقعیت و محدودیت های ادراک انسان پیشنهاد می کند.

فرش پشمی دستبافت “بی نهایت”

یک الگوی تکراری “بی نهایت” با الهام از ماندالاهای بودایی.

یک بازی توهم گرای حماسی در مورد پرسپکتیو (زاویه‌ی دید)

سوابق بین المللی فائق احمد

مجسمه های فرش احمد در مجموعه های عمومی قابل توجهی از جمله موزه هنر شهرستان لس آنجلس، موزه هنر سیاتل، موزه RISD،  موسسه هنر شیکاگو، موزه هنر سیاتل، موزه هنر پالم اسپرینگز، موزه هنر کرایسلر نگهداری می شوند.

موزه هنر، موزه طراحی مدرسه رود آیلند (RISD)، موزه دانشگاه ویک فارست؛  موزه بارگوین، فرانسه؛  موزه هنرهای معاصر موکاک، لهستان؛  گالری ملی ویکتوریا، استرالیا؛  آرسنال هنر معاصر مونترال، کانادا؛  موزه ملی هنر، معماری و طراحی، نروژ.