همانطور که میدانید فرش طرح افشان از طرحهای اصیل و پر کاربرد در فرشهای ایرانی است. این طرح مانند بقیه طرحهای سنتی نقش ها و طرح های متفاوتی دارد که در بیشتر مواقع با نقشهای اسلیمی چون شاخ و برگ، حیوانات، گل و گیاه و بوته ... بافته شده است. تمامی نقشهای به کار رفته در فرش نقش افشان به هم مرتبط هستند.
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی
تا به حال به تاریخ و قصه ی پیدایش نقش ها فکر کردید؟
نقش فرش افشان که یکی از قدیمی ترین و اصیل ترین نقشه فرش های ایرانی است که بسیاری از فرش های ماشینی و دستبافت مزین به این نقش هستند.
اما چقدر احتمال دارد یک نقش بی علت پا به عرصه ی هستی بگذارد و تا به امروز یکی از پرطرفدارترین نقش های قالی باقی بماند؟
ویژگی بارزی که در فرشهای با طرح افشان وجود دارد این است که این فرشها لچک یا ترنج ندارند، اما اخیرا نمونههایی که در آنها ترنج هم بافته میشود مشاهده شده است.
در این مقاله میخواهیم در مورد نقش افشان و انواع آن صحبت کنیم.پس اگر میخواهید با این طرح نقش افشان آشنا شوید، این مقاله را تا انتها بخوانید.
فرش نقش افشان ایدهای نوین برای حذف ترنج از فرشها و شکستن چهارچوب سنتی موجود در ذهن مردم از فرش ایرانی بود که بسیار هم مورد استقبال قرار گرفت.
اولین مشخصه ی طرح افشان نبودن، نقش مرکزی مستقل یا بزرگ فرش است یا به عبارتی دیگر نقش افشان “ترنج ” ندارد.
واژه ی افشان در معنای لغت یعنی: پریشان،آشفته ،ریزنده و همانطور که از معنای آن پیداست، نقوش افشان در سر تا سر متن فرش پراکنده هستند.
نقش کلی فرش های افشان بیشتر از گل ،غنچه،برگ، ساقه و … تشکیل می شود.
نقش ها در فرش افشان پیوستگی و نظم بین نگاره ها آنقدر دقیق و هماهنگ است که به نظر می رسد طراح از ابتدا تا انتهای طراحی قلم را از روی کاغذ برنداشته است.
ساقه یا خطوط متصل کننده ی نقش ها به یکدیگر فرم منحنی دارد و حس متصل بودن نقوش در سر تا سر فرش جاری است.
در نسخه های اولیه ی و قدیمی طرح افشان این پراکندگی به صورتی بود که هیچ یک از نقوش با یکریگر قرینه نبودند اما به مرور زمان اصول قرینگی در طرح افشان اعمال شد و امروزه تقریباً همه ی فرش های افشان با رعایت اصول قرینگی بافته می شوند.
نقش افشان چه زمانی پدید آمد؟
پیدایش نقش افشان با خطوط منحنی و متصل به یکدیگر با خطوط اسلیمی و ختایی پس از حمله ی اعراب شکل گرفت. دقیق تر بگوییم جان گرفتن نقش افشان مانند اکثر نقوش اصیل ایرانی به دوره ی صفویه و انقلابی که در هنر ایران باستان و پیوند خوردن آن به هنر اسلامی رخ داد.
دلیل نامگذاری طرح افشان چیست؟
در فرش طرح افشان، برگها، گیاهان، غنچهها و بقیه طرحها در کل فرش به صورت پراکنده بافته شدهاند و کل سطح فرش را پوشاندهاند به همین دلیل است که این نوع طرح را افشان نام گذاری کردهاند. همین پراکندگی و حالت افشانی که در این طرح وجود دارد آن را بسیار خاص و ویژه کرده است.
وجود نظم و پیوستگی
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، در فرش طرح افشان بین نگارهها ارتباط و پیوستگی وجود دارد به این صورت که گویی طراح تا انتها قلم را از روی کاغذ برنداشته و باعث به وجود آمدن این نظم و پیوستگی شده است.
قرینه نبودن نقوش
از دیگر ویژگیهای طرح افشان میتوان به عدم وجود قرینه بین نگارههای گلها و برگها اشاره کرد.
نداشتن لچک و ترنج
فرشهای طرح افشان به دلیل اینکه لچک و ترنج ندارد، توجه را از قسمت مرکزی فرش برمیدارند به همن دلیل فضای خانه را بزرگتر نشان میدهند.
نقش طرح افشان در دکوراسیون خانه
طرح افشان به دلیل نداشتن ترنج در مرکز آن از حالت سنتی خارج شده است، بنابراین برای دکوراسیونهای مدرن و لوکس نیز کاملا مناسب است. بهترین نوع مبل پیشنهادی برای فرشهای طرح افشان، مبلهای راحتی و یا سلطنتی ساده است، زیرا این فرشها از نقشه شلوغی برخوردارند، بنابراین بهتر است با به وجود آوردن این تضاد زیبا دکوراسیون جذابتری داشته باشید.
نقش افشان یک انتخاب زیبا و اصیل برای دکوراسیون شما است.نقش افشان به علت نداشتن ترنج یا مرکزی منسجم در عین داشتن نقوش سنتی ،خلوت تر از نقوش دیگر است.
نداشتن ترنج مرکزی، باعث معطوف نشدن توجه به مرکز فرش و در نتیجه بزرگتر به نظر رسیدن فضای خانه شما می شود.
اگر انتخاب شما فرش نقش افشان است، می توانید با مراجعه به یکی از شعب فرش بهشتی و یا فروشگاه آنلاین فرش بهشتی خریدی آسوده داشته باشید.
انواع نقش افشان کدامند؟
طرح افشان در فرش از نقوش متنوع و زیبایی برخوردار است. اما به طور کلی نقشی که بیشتر در طرح افشان استفاده میشود گل و برگ است.
همانطور که می دانید نقوش افشان وابسته به نوع گل های به کار رفته در آن سبک های متفاوتی دارد.معروف ترین نقوش افشان عبارتند از:
افشان اسلیمی
افشان شاه عباسی
افشان گلفرنگ
طرح افشان بندی : گلهای مرتبط به هم را نشان میدهد.
طرح افشان شاخه پیچ : در این طرح این طور به نظر میرسد که شاخه گلها باهم پیوستگی دارند.
طرح افشان دسته گل : در این طرح دسته گلها و کومهها از تصاویر اصلی هستند.
طرح افشان حیوانات : در این طرح حیوانات نقش اصلی را دارند.
طرح افشان ترنج دار : در این طرح نیز در وسط نقشه ترنج دیده میشود.
طرح افشان شکسته : این طرح نیز با خطوط شکسته همراه است.
امیدواریم با خواندن این مقاله اطلاعات کافی در مورد فرش طرح افشان را به دست آورده باشید.
ممنون از مقاله مفید شما