لطیف کریموف یکی از هنرمندان تاثیرگذار در هنر فرش آذربایجان و جهان است. لطیف کریموف با فعالیت ها و موفقیت های بی سابقه ی خود در زمینه طراحی و بافت فرش، دولت مردان آذربایجان را به فکر تاسیس موزه ای تخصصی در زمینه ی فرش انداخت. لطیف کریموف مسیر موفقیت را چگونه آغاز کرد و پیمود؟ با ما همراه باشید زندگینامه لطیف کریموف را تا از سن نوجوانی تا میانسالی مطالعه کنیم.
لطیف حسین اوغلو کریموف (به آذربایجانی: Lətif Kərimov)، هنرمند سرشناس آذربایجانی است. عمده شهرت کریموف در زمینه ی طراحی و بافت فرش است. مادر لطیف کریموف قالی باف بود و وی از کودکی با قالی و قالی بافی آشنا بود. مهاجرت به ایران کریموف را با تکنیک های بافت و طرح و نقشه های ایرانی آشنا کرد. کریموف پس از بازگشت به وطن، مشغول به تدریس تکنیک و اصول قالی بافی ایرانی به قالی بافان و دانش آموزان آذربایجانی شد. کریموف در کنار طراحی و بافت فرش، در زمینه ی طراحی جواهرآلات، تزئینات داخلی منازل، کنده کاری چوب، تئاتر و موسیقی نیز فعالیت های چشمگیری داشت. کریموف موفق به دریافت جایزه استایلین شد. فعالیت های فرهنگی و هنری لطیف کریموف در نهایت منجر به اتخاذ تصمیم تاسیس اولین موزه فرش جهان در آذربایجان شد. موزه فرش باکو آذربایجان پس از گذشت سالیان طولانی بعد از تاسیس همچنان اولین موزه فرش از نظر سطح کیفی در جهان است.
آشنایی و مطالعه زندگی نامه افراد موفق و تاثیر گذار،کمک می کند تا با چشم اندازی نو و امیدوار بتوانیم مسیری برای موفقت خود ترسیم کنیم. آگاهی از چالش ها و سختی های افراد موفق در لحظات تصمیم گیری و در لحظات تلخ اتفاقات ناگوار، ایمان و باور به موفقیت و رشد را در وجود ما تقویت می کند. اگرچه پستی و بلندی های زندگی برای همه وجود دارد اما «خودباوری» رمز موفقیت تمام افراد و مشاهیر موفق است. با ما همراه باشید تا زندگینامه لطیف کریموف هنرمند سرشناس آذربایجانی را بخوانیم و از مسیر پر پیچ و تاب حیاتش در کنار هم عبور کنیم و به کشف راز نور امیدوار باشیم.
لطیف حسین اوغلو کریموف، 17 نوامبر 1906 میلادی، در شهر شوشا یا شوشی که در زمان صفوی بخشی از خاک ایران بود، متولد شد. شوشی در زمان تولد وی بخشی از امپراطوری روسیه بود و امروزه شوشی در خاک جمهوری آذربایجان قرار دارد. پیشه پدر لطیف کریموف «مشدی حسین» کلاه دوزی و پیشه مادر وی قالی بافی بود. لطیف در سال 1910 میلادی، وقتی 4 سال داشت، همراه با خانواده به شهر مشهد ایران مهاجرت کرد و در منطقه ی قره باغی ساکن شد.
لطیف کریموف تا 14 سالگی در یکی از مکتبخانه های مشهد به تحصیل علم پرداخت و پس از آن در یک مغازه ی فرش فروشی مشغول به کار شد.
شروع به کار در دکان فرش فروشی، شروع یک زندگی نو برای لطیف کریموف بود. وی با علاقه خود به فرش و هنر بافتن فرش آگاه شد و قدم به مسیری سرنوشت ساز گذاشت. کریموف برای فراگیری فنون، سبک ها و شیوه های متفاوت فرش ایرانی سر تا سر ایران را سفر کرد. لطیف با همه ی طرح ها و نقشه های ایرانی آشنا شد و تسلطی کامل بر شیوه های بافت فرش در مناطق مختلف ایران پیدا کرد. در این سالها کریموف اطلاعات و استعداد خود را به کار گرفت و به طراحی و بافت آثار بسیار ارزشمندی پرداخت. وی نه تنها در زمینه هنر طراحی و بافت فرش بلکه در زمینه هایی دیگر هنری چون موسیقی، تئاتر، بازیگری، کارگردانی، طراحی جواهرآلات، نویسندگی، کنده کاری چوب و ساخت تزئینات خانه تبحر داشت. کریموف در ورزش بوکس هم استعداد ویژه ای داشت.
لطیف کریموف به کارهای هنری زیادی تسلط داشت و همین امر باعث شد تا کنسولگری روسیه از وی دعوت کند تا به عضویت باشگاه هنری و فرهنگی روسیه باشد. به موجب دعوت روسیه کریموف نمایشنامه معروفی را از «عزیز حاجی‌بی‌اف» با بازی و کارگردانی خویش به روی صحنه ی تئاتر ببرد. در آن سالها کریموف نخستین گروه کر موسیقی آذربایجان را تاسیس کرد.
کریموف نسبت به شرایط جامعه نیز بی تفاوت نبود و از اواخر سال 1920، وقتی فقط 14 سال داشت، شروع به شرکت در جنبش های اعتراضی مربوط به کارگران مشهد کرد. وی از طرفداردان بهبود شرایط کار بافندگان و کاهش ساعت کاری بافندگان به 8 ساعت بود. در سال 1922 او در کارگاه فرش بافی میرزا علی اکبر حسین زاده مشغول به کار شد. بین سال های 1924 تا 1927 در کارگاه فرش بافی حسین بهزاد در مشهد و تهران فعالیت می کرد.
1929 میلادی، در23 سالگی، لطیف کریموف از طرف کنسولگری روسیه به مأموریتی در افغانستان رفت تا شرایط تئاتر را سامان دهی کند اما لطیف تحمل شرایط سخت زندگی در افغانستان را نداشت و پس از گشت تنها 2 ماه به ایران بازگشت. در آن سال ها دولت ایران کمی به فعالیت های اجتماعی وی حساس شده بود و اتهاد جماهیر شوروی که دولت روسیه یکی از دولت های دخیل در آنها بود، با استفاده از این شرایط ، پیشنهاد تابیعت خود را به لطیف کریموف داد. کریموف با پذیرفتن تابعیت به زادگاه خود شوشی بازگشت.
در شوشی او با بانوی جوان قالیباف به نام شوکت ازدواج کرد و در یک کارخانه ی فرش بافی با سمت مشاور بازرگانی فرش مشغول به کار شد. کریموف در این دوران دوره های آموزشی را طراحی و اجرا کرد و به قالیبافان و کودکان تکنیک های قالی بافی ایرانی را که بافندگان آذربایجانی علمی به آنها نداشتند را به آنها تدریس می کرد.
کریموف با استفاده از طبع هنر و ادبی خود “گوشما” هایی می سرود تا کودکانی که سواد خواندن و نوشتن ندارند با حفظ کردن آن بتوانند اصول قالی بافی را فرابگیرند.
موفقیت آمیز بودن دوره های آموزشی قالی بافی وی باعث شد تا بعدها، دوره های مشابهی را شهرهای باکو و قبا برگزار کند.
1937 میلادی، در 31 سالگی، کریموف به همراه رستم مصطفی یف برای طراحی ساختمان نمایشگاه کشاورزی آذربایجان استخدام شد. در همان سال با تلاش وی کارگاه رنگرزی در باکو افتتاح شد.
1940 میلادی، در دهه ی سوم زندگی لطیف کریموف، جنگ داخلی شروع شد و در سال های جنگ لطیف کریموف به عنوان گوینده ی اخبار ایران در رادیو آذربایجان شروع به فعالیت کرد.
1945 میلادی، در 39 سالگی، کریموف به ریاست گروه هنر های زیبای آکادمی علوم آذربایجان در انیستیتو هنر منصوب شد. در همین سال او به عضوین حزب کومونیست شوروی در آمد.
بین سال های 1947 تا 1977 میلادی، یعنی از 41 تا 71 سالگی، به مدت 30 سال کریموف مشغول به نوشتن فرهنگ لغت موسیقی شرقی بود.
1950 میلادی، در 44 سالگی، لطیف کریموف جایزه استایلین را دریافت کرد و سپس مدرک دکتری افتخاری در رشته ی هنر دریافت کرد. 1954 میلادی، اولین نمایشگاه شخصی خود را که شامل آثاری چون فرش، کنده کاری های چوبی، تزئینات معماری داخلی، گلدان های چینی، آثار گرافیکی و … بود.
در 77 سالگی، 1983 میلادی، کریموف یک مجموعه ی سه جلدی با موضوع تاریخ توسعه و ساختار فرش آذربایجان نوشت و در این کتاب بیش از 1300 پترن و المان فرش آذری را بررسی کرد. لطیف کریموف با تالیف کتاب خود بیش از 90 درصد از فرش هایی که به اشتباه قفقازی خوانده می شدند را به خانه برگرداند و اثبات کرد که متعلق به آذربایجان هستند.
در سال 1967 تلاش و پشتکار لطیف کریموف منجر به تاسیس اولین موزه تخصصی فرش جهان در آذربایجان شد، او مبتکر تاسیس موزه ی فرش بود. یکی دیگر از هزاران افتخار وی داشتن عنوان مشاور علمی موزه نساجی، موزه ویکتوریا و آلبرت در لندن، موزه توپکاپی در استانبول است. امروزه برخی از فرش‌های وی در موزه‌های آنکارا، استانبول و تهران نگهداری می‌شوند.
کریموف در سن 85 سالگی، 1991 میلادی، در گذشت و پس از درگذشت وی موزه فرش آذربایجان به افتخار او، نام وی را بر خود گرفت. به غیر از آثار مادی و معنوی به جا مانده از کریموف، وی صاحب سه فرزند با نام های سیاوش، پروش و کریم بود. پس از وی یکی از نوه های او به نام فواد کریموف، از مسیر پدربزرگ خویش رفته و امروزه در آمریکا فعالیت می کند. در این وبسایت نیز می توانید بیوگرافی لطیف کریموف را به زبان انگلیسی بخوانید، کلیک کنید.
روزنامه نگاری آذری از تجربه ی مصاحبه ی خود با لطیف کریم اف بیان می کند که وی شخصی مغرور و کمی بد خلق است و نگاهی از بالا به پایین به خبرنگاران جوان دارد. این خبرنگار تعریف می کند که کریموف حاضر نشده با روزنامه نگاری که پیش از او با کریموف، وقت ملاقات داشته مصاحبه کند. کریموف وقتی متوجه شده بود که خبرنگار جوان کتابش را مطالعه نکرده، به خبرنگار اعلام کرده بود که تمایلی به مصاحبه ندارد. لطیف کریموف علاقه ی زیادی به سنت شکنی داشته اما سنت های خلاقانه مورد علاقه وی بوده اند.
همانطور که گفته شد او مجموعه کتابی سه جلدی در خصوص فرش آذربایجان نوشته است. فرهنگ لغت موسیقی شرقی را تالیف کرده است و فرش و نقشه فرش های بسیاری طراحی کرده است. فرش‌های ارزشمندی که بر اساس طرح‌های کریم اف بافته شده‌اند می‌توان به آثار زیر اشاره کرد.
اسامی فرش های بافته شده لطیف کریم اف به زبان انگلیسی در این وبسایت درج شده است ، می توانید وارد این لینک شوید.
نظرات شما