بید فرش یکی از اتفاقات ناگواری است که ممکن است برای فرش های دست بافت ، مبلمان و یا سایر منسوجات منزل رخ دهد. بید به سرعت فرش ، لباس پخش شده و فرش دست بافت عزیز شما را نابود می کند.در این مقاله ما با بررسی ماهیت،چرخه ی زندگی ،روش تشخیص و راهکارهای مبارزه با بید فرش را ارائه کرده و در آخر روش هایی برای جلوگیری از بید فرش را برای شما بازگو خواهیم کرد.
حشره بید، پروانه ی کوچکی است به رنگ زرد که طول آن بین 9تا 12 میلی متر است. پروانه های ماده در طول 2-3 هفته از عمر خود حدود 100 تخم در میان الیاف های که شرایط مساعدی برای رشد تخم ها دارند ؛می گذارند.
بید می تواند با تخم گذاری به منسوجات مختلف از جمله : فرش، لباس، مبلمان ، تشک و … آسیب وارد کند.
بید برای رشد علاوه بر شرایط محیطی مطلوب مانند: تاریکی، رطوبت ،گرد و غبار نیازمند یک منبع غذایی است و این غذا را از پروتئین موجود در الیاف طبیعی مانند:چرم ،پنبه ،پشم، خز،ابریشم و…تامین می کند. به همین دلیل بیدزدگی اصولا در منسوجات طبیعی و فرش های دست بافت پشمی و ابریشمی رخ می دهد. شاید جالب باشد بدانید هر چه الیاف بهتر باشد و پشم کیفیت بیشتری داشته باشد؛ بیشتر در معرض بید فرش قرار دارد.
گفتیم که پروانه های ماده بید ،در میان الیافِ فرش و سایر منسوجات از جمله: لباس ، مبلمان و…تخم ریزی می کنند. تخم بید برای رشد کردن تبدیل شدن به لارو بید(کرم بید) نیازمند یک منبع غذایی هستند و در این مرحله است که فرش آسیب می بیند.زیرا لاروها از پروتئین موجود در پشم برای تغذیه استفاده می کنند.
پشم دارای ترکیب شیمیایی کراتین(نوعی پروتئین) است؛ لاروها با شکستن پیوندهای بین ترکیبات کراتین از پروتئین موجود تغذیه می کنند و بعد با تنیدن تار و ایجاد حفره درون الیاف پشمی ، به فرش صدمه می زنند یا به تعبیری دیگر به مرور باعث نابودی فرش می شوند.
جالب است بدانید هر یک حشره بید در طول 4 نسل ،حدود یک سال، قادر است 42 کیلوگرم پشم را نابود کند. البته میزان تخریب و آلودگی بیدها با توجه به کیفیت پشم،نور ورودی به محیط و نوع بید متفاوت است.
بیدها به صورت کلونی زندگی می کنند و چرخه ی زندگی این حشرات بدین گونه است که پروانه های بید تخم ریزی می کنند،تخم ها به لارو تبدیل می شوند و لاروها به پروانه ی بید و… . این چرخه تا زمانی که ما موفق به تشخیص و مقابله با بید نشویم ادامه دارد و اگر دیر اقدام کنیم ممکن است دیگر فرشی برای نجات دادن از شر بید ها نداشته باشیم !
هرگاه در سطح فرش یا لباس حفره ای مشاهده کردید. یا متوجه شدید بخشی از فرش و لباس، نازک شده است ؛سریعاً باید سطح بیدزدگی را بررسی کنید.
برای تشخیص بید فرش باید، بید را روی فرش شناسایی کنید. زیرا تشخیص بید از روی پروانه ی بید مشکل است و ممکن است با پروانه های دیگر اشتباه گرفته شود اما به صورت کلی می توان گفت پروانه ی بید باریکتر از پروانه های دیگر است.
راحتترین روش تشخیص بید ، لاروها هستند. زیرا قابل مشاهده تر هستند.
مهم ترین نکته برای رفع بیدزدگی و توقف آسیب بید به فرش باید توجه به رفع همزمان پروانه،تخم و لارو بید کنیم.زیرا وجود هریک به تنهایی کافی ست تا چرخه ی زندگی بید ادامه یابد و فرش را نابود سازد. روش های متداول برای مبارزه با بیدزدگی عبارتند از:
این روش یکی از قدیمی ترین و متداول ترین روش های مبارزه با بید است. در این روش، مواد شیمیایی چون نفتالین و کافور در لا به لای فرش رول شده قرار می دهند. گاز متصاعد از این مواد باعث می شود تا محیط برای رشد بید مسموم شود یا به عبارتی بید توانایی رشد در محیط را نداشته باشد.
در این روش فرش،خز یا کالای پشمی را در دمای سرد (-8 تا -10 درجه ) نگهداری می کنند. البته با سرد کردن ذمای محیط بید از بین نمی رود و فقط به خواب فرو می رود. یعنی اگر مجدد در محیط گرم قرار بگیرد، بید شروع به فعالیت می کند،ولی اگر فرایند سرد کردن و سپس گرم کردن را چند بار تکرار کنیم ؛ می توانیم لارو بید را از بین ببریم.
در آمریکا از روش سرد کردن برای نگه داری خز و چرم استفاده می کنند تا زمان طولانی بدون آسیب باقی بماند.
در این روش با استفاده از یکی از ترکیبات شیمیایی ارزان قیمت به نام دی فنیل متان، پشم ضد بید می شود. با این روش هم لارو و هم بید از بین می روند اما با این وجود دو نقص اساسی برای استفاده نکردن از این روش وجود دارد.نقص اول نداشتن ثبات در برابر شست و شو است ، یعنی پس از شست و شو اثر ضدبید آن کاملا از بین می رود . نقص دوم ممنوعیت استفاده از این ماده در طبیعت به علت تجزیه ناپذیر بودن است.
پیشتر گفتیم که لارو بید برای رشد با شکستن پیوندهای بین پروتئین موجود در پشم تغذیه می کند و پیوندهای پروتئینی را می شکنند. در این روش ما خود این پیوندها را می شکنیم و با استفاده از ترکیباتی مانند فرم الدئید، دوباره ایجاد پیوند می کنیم. با این تفاوت که اینبار پشم برای بید غیرماُکول (غیرقابل خوراکی) برای بید می شود.
در این روش با مسموم و آلوده کردن پشم باعث می شویم که در صورت بروز بید فرش،لارو از خوردن مسموم شود و باعث از بین رفتن بقیه ی لاروها نیز شود. اینگونه سموم از ماندگاری و ثبات خوبی در برابر شست و شو برخوردار هستند؛ اما استفاده از این داروها منوط بر داشتن یکسری ویژگی مهم است که در ادامه برای شما از این ویژگی ها بیشتر خواهیم گفت.
مواردی مانند: سدیم فلوراید، آلمینیوم فلوراید،اسید پتاسیم فلوراید، آلمینیوم فلور و آنتیمون تمام ویژگی ها و استانداردهای لازم را به عنوان داروهای ضد بید دارند اما ثبات چندانی در برابر شست و شو ندارند.
اما اخیراً یک ترکیب آلی که هم تمامی استانداردها ذکر شده و هم ثبات خوبی در برابر شست و شو دارد.
از این ماده در مراحل مختلفی مانند: پشم شوری یا رنگرزی یا حتی بعد از بافته شدن فرش می توان برای ایمن کردن فرش در برابر بید استفاده کرد.شایان ذکر است که این مواد بیماری برای انسان ایجاد نمی کند.
1) درزها را بپوشانیم : استفاده از توری و درزگیر مناسب برای درب ورودی ،منافذ دور لامپ های هالوژن،بستن منافذ سقف کاذب و…
2) تعمیر نشتی لوله ها برای از بین بردن رطوبت محیط و استفاده از هواکش مناسب برای تهویه ی هوای محیط الزامی است.
3) جابه جا کردن مبلمان و بررسی کردن ناحیه هایی از فرش که زیر پایه ی مبل،میز،پشت کمد و… یا نقاط دور از نور که کمتر از بقیه بخش های فرش نظافت می شوند.
4) بررسی فرش ها و لباس هایی که درون انبار یا چمدان ها و به دور از نور و هوا هستند. هوادهی،خاکگیری و بسته بندی و وکیوم تا از واردن شدن هرگونه گرد و خاک یا حشره به الیاف جلوگیری کنیم.
5) سم پاشی منازل قبل از ترک طولانی مدت (بیش از یک ماه).
6) بهسازی منازل در مناطق جنگلی یا مکان هایی که با پوشش گیاهی گسترده هستند.
7) نظافت منظم و خاکگیری،حداقل هفته ای یک بار خانه را جارو برقی کنید.
8) تا حد امکان از قرار دادن اجسام سنگین که به راحتی قابل جا به جایی نیستند و یا رفتن فرش پشت کمدهای سنگین،یخچال و… خودداری کنید.
رفو و ترمیم فرش آسیب دیده در خیلی از موارد آسیب سطحی ،بسیار منطقی و مرقون به صرفه است؛خصوصاً اگر فرش شما قیمتی باشد. اما اگر برای فرش آسیب دیده در اثر بیدزدگی قصد رفو دارید؛ باید میزان آسیب را بیش از هروقت دیگر درنظر داشته باشید.زیرا در صورت شدید بودن آسیب رفو کردن نه از نظر زمان و نه از نظر هزینه ، مرقون به صرفه نیست. پس بهتر است با رعایت روشهای جلوگیری از بید زدگی و روشهای تشخیص . مقابله ی زود هنگام جلوی آسیب احتمالی را بگیریم.
در مورد بید فرش هم، پیشگیری همواره مهمتر از درمان هست!
گفتیم که بید می تواند از همه ی الیاف طبیعی دارای پروتئین تغزیه کند و هرچه کیفیت پشم استفاده شده در الیاف مرغوب تر باشد احتمال بیدزدگی بالا می رود؛ اما شما از فرش های بهشتی خاطر جمع باشید.
ما با استفاده از به روزترین امکانات،بهترین الیاف و بهترین متد ضد بید ،سازگار با محیط زیست، ویژگی های فیزیکی و رنگ الیاف ، مثل همیشه تمام موارد کیفی فرش ها را گارانتی می کنیم.
اگر قصد خرید فرش دست بافت،نو بافت و گلیم یا گبه دارید؛ به یکی از شعب فرش بهشتی و یا به دایرکت اینستاگرام جهت ثبت سفارش مراجعه کنید.
سلام
لطفا یک داروی ضدبید خوب معرفی کنید خودم کامن را ریختم ایا خوب است
دوم یک فرش که خیلی بید زده کنار چند فرش دیگر بوده ایا به فرش های دیگر هم سرایت کرده
ایا فرش بیدزده را صحیح است که بشوییم
ممنون
سلام اعظم جان
پاسخ سوال 1) در خصوص داروی ضد بید بهترین روش کمک گرفتن از متخصصین سمپاشی و قالیشویی هایی که در این زمینه از بین بردن بید فرش خدمات ارائه می دهند.
پاسخ سوال 2) اگر فرش های دیگر شما دستباف یا ابریشم دستباف باشد احتمال سرایت وجود دارد مگر اینکه فرش شما توسط شرکت بافنده از بید مصون شده باشد. لازم به ذکر است فرش ماشینی دچار بیدزدگی نمی شود.
پاسخ سوال 3) شستشوی فرش برای از بین بردن بید فرش هیچ مانعی ندارد اما تاثیری هم نخواهد داشت.
اگر فرش شما آسیب اندکی دیده است، با رفو کردن فرش می توانید فرش خود را نو کنید.
امیدواریم هرچه زودتر مشکل شما حل شود.
سلام..داروی ضدبیدفرش ازکجاتهیه کنم
سلام..داروی ضدبیدفرش ازکجاتهیه کنم…ازتهران